Wie de petite histoire van de Vonk kent en mijn rol bij hun ondergang in de SP van Oostende zal hierop enkel neen kunnen antwoorden. Een woordje uitleg.
Vonk was een Trotskistische sekte die zich volledig volgens de theorie van het ‘entrisme’ een weg probeerde te banen in wat toen nog de SP heette. De Vonk stond vooral sterk binnen de Jongsocialisten (hoe onbeduidend de JS toen ook was) maar vooral ook binnen de partijafdeling Oostende. Ook in Antwerpen, Aalst, Dendermonde en Gent liepen er Vonkisten rond.
Ik woonde zelf in Oostende en was in 1981 lid geworden van de Jongsocialisten. Ik moet toegeven dat er bij de Vonkisten sympathieke gasten waren, maar…
Ernstig over politiek spreken ging niet want voor de mannen van Vonk was alles eenvoudig. De revolutie zou alle problemen oplossen en nadien gingen de arbeiders gelukkig zijn want ze zouden gratis brood, melk en suiker krijgen!!
Ik (en ik niet alleen) werd er wat moedeloos van. In 1990 (of 91) heb ik besloten om een dossier aan te leggen over de Vonk. Heel wat oprechte partijleden vonden dat de Vonkisten goede militanten waren en dat we ze dus maar moesten laten begaan. Ook Dirk Van der Maelen dacht er toen zo over.
In eerste instantie werd ik er zeker niet populairder door. In Vlaanderen (of het nu bij de SP is of bij de Duivenbond) heeft men het niet graag dat men in stinkende potjes begint te roeren. Ik heb echter doorgezet ( in overleg o.a. met de toenmalige ‘JS-kopstukken’ René Vermeir en Pascal Smet) en ik heb een boekje geschreven over “Vonk”.
In dat boekje probeerde ik aan te tonen dat Vonk niet zomaar een tendens was maar een afdeling van een andere partij, een trotskistische sekte die totaal niet thuishoorde in een democratisch socialistische partij als de SP.
In Oostende was de politieke situatie binnen de SP nogal verziekt. Alfons Laridon zwaaide de plak (met als enig programmapunt de verdediging van het officieel neutraal onderwijs en tegen de “kaloten”) er was een groep rond de vernieuwer Dirk Van de Pitte (waar ik zelf bij hoorde) en dan waren er de Vonkisten die vooral dankzij de aanwezigheid van Yves Miroir (zoon van een SP-schepen) konden rekenen op brede sympathie. Enfin ik ga hier de geschiedenis van het einde van Vonk in Oostende niet uit de doeken doen. Dirk stierf in 1988 en het zag er naar uit dat Laridon wel eens de duimen zou moeten leggen tegen Miroir. De situatie werd stilaan onhoudbaar en de nationale partijleiding wou ingrijpen.
Mijn dossier over de Vonk was wel zo goed (of zo bruikbaar) dat de toenmalige partijtop Willy Claes en Frank Vandenbroucke er gretig uit hebben geciteerd toen ze de afdeling Oostende hebben opgedoekt om zo de baan te ruimen voor Johan Vande Lanotte.
De Vonk was in Oostende zo sterk dat de nationale partijleiding de afdeling heeft ontbonden, nadien opnieuw opgericht maar dan wel zonder de Vonkisten lid te laten worden. Sommige Vonkisten hebben toen eieren voor hun geld gekozen en hebben hun ‘revolutionaire idealen’ laten varen. Sommigen hebben het ondertussen ver geschopt (het is hen gegund).
En kijk vandaag is de Vonk terug. Erik De Bruyn, Antwerpse Vonkist in de jaren ’80, doet een gooi naar het voorzitterschap. En hij is goed bezig. Nu ja, iedereen zou het wellicht goed doen tegen de kandidaat van het establishment. De brave SPA-militant laat zich misschien wat vangen aan het gauchisme van De Bruyn, maar ik denk dat men vooral stemt tegen een bepaalde stijl van partijbestuur.
Johan Vande Lanotte, die ik uitermate waardeer, zegt dat de verkiezingen door zijn schuld verloren zijn (wat natuurlijk onzin is) en zegt een stap opzij te zetten. In één adem zegt de man die net uitlegt dat door zijn verkeerde aanpak en inzichten de SPA verliest, hij wel het inzicht heeft om de nieuwe voorzitter en fractieleider aan te duiden. Voor een verstandige man, voor een politiek gewiekst man, is dit onbegrijpelijk. Ofwel is het zo sluw dat ik het nog niet begrijp…
En dan schuift hij Caroline Gennez naar voor. Een jonge vrouw, die een groot probleem heeft als ze op tv komt (in het echt ook wel maar da’s tegenwoordig niet zo belangrijk). Ze komt zo verschrikkelijk arrogant over. Nu hebben wel meer SP-voorzitters een zekere arrogantie tentoongespreid. Maar het gaat haar niet af. Misschien aanvaarden we het minder dat een jonge vrouw arrogant is. Van Louis Tobback verwachtten we het. Zelfs in die mate dat we ongelukkig waren als hij zich inhield (wat hij gelukkig niet vaak deed).
Wat nu?
Is er nog tijd om een derde kandidaat in stelling te brengen? Ik vrees ervoor. Ofwel kan Gennez zich om ‘gezondheidsredenen’ terugtrekken.
Wat doe ik nu zelf? Toch stemmen op de door onze strot geramde kandidaat van de top of rebels zijn en stemmen voor een sekte-lid (of ex-sektelid?).
Het feit dat ik twijfel is al erg genoeg.
Ik kan natuurlijk ook gewoon niet stemmen of wat commentaar toevoegen aan de stembrief…
*Entrisme: in de franse wikipedia staat er een goede uitleg
*Ja, Vonk bestaat nog: http://www.vonk.org/
3 opmerkingen:
Hey Stefaan, ben eigenlijk gerustgesteld dat De Bruyn wel degelijk die Vonkist was die ik ook nog meegemaakt heb als JS-voorzitter (na 17 jaar zou een mens al eens twijfelen). Natuurlijk is zijn programma helemaal niet geschikt om een socialistische partij in een rijk land nog aan de macht te krijgen.
Maar de SP.A zou er beter aan doen die "linkse"discussies toe te laten, dan de congressen te herleiden tot geregisseerde soundbytes.
Je hebt helemaal gelijk. Congressen zouden wat meer politiek en wat minder 'laatste show' moeten zijn.
Interessante tekst, Stefan.
Ik ben vonkist, en wil Geert twee dingen zeggen/vragen:
- aan Geert: bedoel je dat een socialistisch programma geen succes meer kan hebben in rijke landen? Wat doe je dan met het succes van SP in Nederland, van Die Linke in Duitsland?...
- Erik als voorzitter zou NIET betekenen dat hij zijn visie doordrukt. Dat heeft hij herhaaldelijk gezegd tijdens de voorzittersverkiezingen, en eigenlijk is dat ook niet meer dan normaal. Een voorzitter is om de verschillende stromingen en visies binnen de partij te synthetiseren en wervend naar buiten te brengen (na een intens intern debat). Helaas zijn de SP.A-voorzitters van de laatste jaren geen toonbeelden op dit vlak.
Beste groet,
AS
Een reactie posten